KAVİTASYON NEDİR?
Kavitasyon,
yerel basıncın önemli bir miktar azalmasıyla sıvıdaki sürekliliğin
bozulmasından kaynaklanan kabarcık oluşumunun içeri çekilerek patlaması
durumudur. Kavitasyon, basınç ve hız değişimi olan bütün sistemlerde
görülebilir. Sıvılarda kabarcık oluşumu (kavitasyon), akışkanın statik basıncının
akışkanın o sıcaklıktaki buhar basıncının altına düşmesiyle oluşur. Farklı tip
sıvıların farklı buhar basıncı değerlerinin olması sebebiyle de sıvıların
kavitasyona karşı gösterdiği dirençler farklıdır.
 |
| Kavitasyona uğramış bir pervane |
GEMİ PERVANELERİNDE KAVİTASYON
Genel
olarak gemi pervanelerinde kavitasyon denilince akla pervane yüzeyindeki küçük
çaplı gözenekler gelmektedir. Kavitasyonun tanımında da bahsedildiği üzere pervanede
bir hareket dolayısıyla basınç ve hız değişimi mevcuttur. Tanımda bahsedilen
söz konusu sıvı ise pervanenin birebir temas ettiği deniz suyudur. Pervanenin
dönme hareketi sonrasında oluşan vakum deniz suyunun buhar basıncının altına
düşmektedir ve kabarcık oluşumu başlamaktadır. Ardından pervaneye çekilen
baloncuklar pervanenin yüzeyine çarpmaktadır ve orada patlayarak pervanenin
malzemesine zarar verir. Bu olaya da gemi pervanelerinde kavitasyon adı verilir.
KAVİTASYONUN DEZAVANTAJLARI
Yakıt verimliliğini düşürür.
Pervanenin yapısına zarar verir.
Gürültü kirliliğine sebep
olur.
Şafta uygulanan düzensiz kuvvetler
sonucunda şaftta çatlaklar oluşabilir.
Kavitasyon kaynaklı
titreşimler geminin elektronik ve mekanik aksamına zarar verebilir.
GEMİ PERVANELERİNDE KAVİTASYONU ÖNLEMEK
Pervanenin
devri arttıkça kavitasyon artar. Örneğin askeri görev yapan denizaltılar için
gürültü büyük bir tehdittir. Bu sebeple düşük devirli pervaneler kullanırlar.
Bir diğer yöntem ise gemi inşa aşamasında pervanenin kavitasyonu düşük bir
şekilde tasarlanmasıdır. Zıt dönüşlü pervaneler, Kort Nozul pervaneler bu
tasarımlara örnektir.